IV P 93/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Puławach z 2022-03-29
Sygn. akt IV P 93/21
WYROK
W IMIENIU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 marca 2022 r.
Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia Magdalena Gałkowska
Protokolant p.o. sekretarza sądowego Katarzyna Łazińska
po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2022 r. w Puławach
sprawy z powództwa K. F.
przeciwko Miejskiemu Przedszkolu Nr (...) w P.
o ustalenie istnienia stosunku pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania w gotowości do pracy, odszkodowanie w związku z rozwiązaniem stosunku pracy
I. oddala powództwo;
II. nie obciąża powódki kosztami procesu.
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 9 sierpnia 2021r. powódka K. F. wniosła o ustalenie, że jest zatrudniona w Miejskim Przedszkolu nr (...) w P. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 25.08.2017r. i dopuszczenie jej do pracy.
W piśmie procesowym z dnia 13 grudnia 2021r. powódka dalej domagała się ustalenia, że jest zatrudniona w Miejskim Przedszkolu nr (...) w P. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 1.09.2016r., ale z uwagi na niecelowość dopuszczenia jej do pracy, to zmieniła w tym zakresie swoje powództwo, w ten sposób, że wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kwoty 1400 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania w gotowości do pracy tj. za okres od 1.08.2021r. do 15.08.2021r. i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kwoty 8400 zł tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami.
W piśmie procesowym z dnia 16 grudnia 2021r. strona powodowa ostatecznie zmodyfikowała powództwo w ten sposób, że dalej domagała się ustalenia, że powódka jest zatrudniona w Miejskim Przedszkolu nr (...) w P. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 1.09.2016r. oraz wnosiła o zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego kwoty 2426 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania w gotowości do pracy tj. za okres od 20.07.2021r. do 15.08.2021r. wraz z ustawowymi odsetkami i zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego kwoty 8400 zł tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami.
Pozwane Miejskie Przedszkole nr (...) w P. zmodyfikowanego powództwa nie uznawało i wnosiło o jego oddalenie.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka K. F. i dyrektor pozwanego Miejskiego Przedszkola nr (...) w P. A. K. (1) zawarły umowę o pracę na czas określony na okres od 14 września 2015r. do 31 sierpnia 2016r., zgodnie z którą, powódka pracowała jako psycholog w wymiarze ½ etatu; potem zawarta była kolejna umowa na czas określony na okres od 1.09.2016r. do 31.08.2017r., a powódka pracowała jako nauczyciel-psycholog w wymiarze pełnego etatu, zaś od dnia 1 września 2017r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony, powódka nadal pracowała jako nauczyciel-psycholog, w pełnym wymiarze czasu pracy (k.9, akta osobowe).
Powódka posiada stopień awansu zawodowego nauczyciel kontraktowy, odbywała staż na nauczyciela mianowanego ( akta osobowe, zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc k.95, zeznania świadka S. J. k.94-94v).
Powódka, będąc pracownikiem pozwanego Przedszkola, realizowała godziny pracy w innych przedszkolach tj. Miejskim Przedszkolu nr (...), Miejskim Przedszkolu nr (...) , Miejskim Przedszkolu nr (...) i Miejskim Przedszkolu nr (...) ( akta osobowe, zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc). Dyrektorzy tych placówek w pismach, mailach kierowanych do dyrektor pozwanego przedszkola informowali o zastrzeżeniach co do pracy powódki- dotyczyło to roku szkolnego 2019/2020 i 2020/2021, odbywały się rozmowy pomiędzy powódką a dyrektorem pozwanego ( k.25-37).
W roku 2021 powódka była nieobecna w pracy z powodu choroby w dniach: 27.02–26.03, 27.03-23.04, 24.04-21.05., 22.05-18.06 i od 19.06. do 16.07. (bezsporne).
Dyrektor pozwanego Przedszkola zdecydowała, że współpraca z powódką nie jest możliwa i w dniu 19 lipca 2021r. sporządziła na piśmie oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z powódką z zachowaniem okresu wypowiedzenia, w którym to oświadczeniu wpisała, że na podstawie art. 27 Karty Nauczyciela rozwiązuje z nią umowę o pracę, a przyczyną tej decyzji jest utrata zaufania – z uwagi na zaistnienie okoliczności, które uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę, w szczególności: 1/ dużej absencji w pracy spowodowanej czasową niezdolnością do pracy potwierdzoną zwolnieniami lekarskimi- częste absencje mają miejsce od roku 2016, w roku 2021 od końca lutego do chwili obecnej nie świadczyła pracy, przebywając na zwolnieniach lekarskich, dezorganizując pracę przedszkola oraz utrudniając podejmowanie działań wobec uczniów wymagających tych działań, udzielenie pomocy następuje bowiem ze znacznym opóźnieniem, 2/ niewykonywania lub nienależytego wykonywania powierzonych obowiązków – czego przejawem są znaczne opóźnienia prowadzonych badań i działań diagnostycznych, 3/ niewłaściwej współpracy z nauczycielami, 4/ niewłaściwej współpracy z rodzicami, 5. niewłaściwej współpracy z dyrektorami placówek oświatowych, w których powódka uzupełniała etat ( k.38-38v).
Tego dnia powódka ok. godz. 11.00 została poproszona do gabinetu dyrektor, w którym przebywały nauczycielki z tego Przedszkola: I. K., S. J. i D. M.; dyrektor poinformowała powódkę, iż na podstawie art. 27 Karty Nauczyciela rozwiązuje z nią umowę o pracę, odczytała następnie całą treść przygotowanego pisma o rozwiązaniu umowy o pracę z powódką z zachowaniem okresu wypowiedzenia, tłumaczyła dalej powódce dlaczego utraciła do niej zaufanie, a następnie pismo to zostało wręczone powódce, która zapoznała się z samodzielnie z jego treścią ( zeznania świadków: I. K. 00:58:00 nagrania rozprawy z dnia 16.12.21, D. M. 01:19:42 nagrania rozprawy z dnia 16.12.21, S. J., zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc). Dyrektor zapytała powódkę, czy ta rozumie treść pisma wypowiadającego jej umowę o pracę, a powódka potwierdziła; dyrektor następnie zapoznała powódkę z treścią art. 27 Karty Nauczyciela ( zeznania świadków: I. K., D. M., S. J., zeznania dyrektor pozwanego A. K. słuchanej w trybie art. 299 kpc). Dyrektor poinformowała też powódkę, że na świadectwie pracy będzie wpisane, iż stosunek pracy rozwiązał się na tej podstawie art. 27 Karty Nauczyciela ( zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc). Wtedy dyrektor pozwanego powiedziała do powódki, iż istnieje inny sposób rozwiązania umowy o pracę tj. za porozumieniem stron i że jest to dla niej korzystniejsze, ale że decyzja należy do niej (zeznania świadków: I. K., D. M., S. J., zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc). Po krótkiej chwili zastanowienia, gdy wszyscy obecni milczeli, powódka powiedziała, że chce rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron, nie prosiła o czas do namysłu; następnie wobec tego, że powódka i dyrektor nie miały wiedzy jak napisać taki wniosek, to dyrektor pozwanego znalazła wzór takiego wniosku w internecie, pokazała go powódce na monitorze komputera, a powódka następnie samodzielnie, bez żadnych wskazówek ze strony dyrektor pozwanego ręcznie sporządziła pismo z prośbą o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron ( zeznania świadków: I. K., D. M., S. J., zeznania dyrektor pozwanego A. K. słuchanej w trybie art. 299 kpc). Pismo to brzmiało: „ Zwracam się z prośbą o rozwiązanie umowy o pracę zawartej w dniu 14.09.2015r. za porozumieniem stron. Strony zgodnie postanawiają rozwiązać umowę o pracę z dniem 19.07.2021”, a pismo to podpisała powódka, zaś dyrektor na tym piśmie umieściła adnotację „wyrażam zgodę na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron” i złożyła swój podpis ( k.8, 39, zeznania stron słuchanych w trybie art.299 kpc). Powódka otrzymała egzemplarz tego pisma ( bezsporne).
Rozmowa pomiędzy powódką a dyrektorem trwała ok. 30 minut ( zeznania dyrektora pozwanej szkoły A. K. słuchanej w charakterze strony, zeznania świadków: S. J., I K. i D. M.). Następnie powódka powiedziała że chce zabrać swoje prywatne rzeczy, pomogła jej w tym I. K. i powódka wyszła z budynku przedszkola ( zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka I. K. ).
Tego dnia ok. godz. 15.00 powódka zatelefonowała do dyrektor Przedszkola z zapytaniem, czy mogłaby wycofać pismo o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron, dyrektor poinformowała ją, że zorientuje się, czy jest to możliwe i tego dnia zadzwoniła do powódki z informacją, że nie zgadza się na wycofanie przez powódkę tego pisma o rozwiązaniu umowy on pracę za porozumieniem stron (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc).
W dniu 19 lipca 2021r. dyrektor pozwanego Przedszkola sporządziła świadectwo pracy, w którym napisane było, że stosunek pracy łączący strony rozwiązał się z dniem 19 lipca 2021r. za mocy porozumienia stron ( k.11-14, akta osobowe).
Następnego dnia do pozwanego Przedszkola wpłynęło złożone przez powódkę pismo z dnia 19 lipca 2021r., w którym powódka prosiła „o wycofanie jej prośby o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron złożonej w dniu 19 lipca 2021r.”, a wniosek swój uzasadniała tym, że przedmiotowa prośba została jej podyktowana wbrew jej woli przez Panią dyrektor, złożona pod jej naciskiem ( dowód świadkowie: I. K., D. M., S. J.) z argumentacją, że w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę będzie miała trudności ze znalezieniem pracy w swoim zawodzie ( k.7). Powódka w dniu 20 lipca i w kolejnych dniach przychodziła do Przedszkola, przebywała tam jakiś czas, po czym wychodziła (zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc).
Dyrektor pozwanego Przedszkola w piśmie skierowanym do powódki z dnia 21 lipca 2020r. podała, że w związku ze złożonym przez nią w dniu 19 lipca 2021r, które otrzymała 20 lipca, pismem, informuje że brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku powódki i „wycofania prośby o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron” albowiem złożony przez powódkę wniosek został zaakceptowany i doszło do definitywnego rozwiania stosunku pracy łączącego strony, zaś wbrew sugestiom powódki, nie wywierała ona żadnego wpływu na powódkę w kwestii podjęcia decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę, a jedynie poinformowała ona powódkę, po odczytaniu oświadczenia o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem, o istniejącej możliwości rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem, wskazując jednocześnie działania jaki powódka ma podjąć, aby doprowadzić do rozwiązania stosunku racy za porozumieniem stron ( k.10).
W dniu 23 lipca 2021r. powódka sporządził kolejne pismo do dyrektor pozwanego w którym prosiła o dopuszczenie jej do pracy, gdyż od 19 lipca uniemożliwia jej wykonywanie jej obowiązków ( k.6), a pismo to wysłała pocztą ( k.5). Pismo o takiej samej treści złożyła powódka wobec dyrektor pozwanego w dniu 26 lipca 2021r. ( k.4).
W okresie od 20 lipca 2021r. do 15 sierpnia 2021r. powódka nie pracowała nigdzie, od dnia 16 sierpnia 2021r. podjęła zatrudnienie u nowego pracodawcy (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc, ).
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dokumenty na piśmie, które zostały wskazane wyżej, a których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadków : I. K., D. M., S. J., które w absolutnie jednakowy sposób opisały stan faktyczny w szczególności co do przebiegu spotkania pomiędzy dyrektor pozwanego a powódką w dniu 19 lipca 2021r. Zeznania tych świadków są spójne, logiczne a sąd mając możliwość bezpośredniego kontaktu z tym świadkami uznał, że ich zeznania są szczere i prawdziwe. Z zeznaniami tych świadków, a także ze wskazanymi wyżej dokumentami, w całości pozostają w zgodzie zeznania dyrektor pozwanego A. K. słuchanej w trybie art. 299 kpc, którym to zeznaniom sąd dał wiarę w całości. Także i zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc w większości sąd obdarzył wiarą z uwagi na zgodność tych zeznań z dokumentami i zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków oraz niesporność tych zeznań z zeznaniami dyrektor pozwanego A. K. słuchanej w trybie art. 299 kpc; natomiast sąd nie dał wiary zeznaniom powódki co do faktów: że spotkanie z dyrektor w dniu 19 lipca trwało ok. 5 minut, że powódka nie miała czasu na podjęcie decyzji, że dyrektor poinformowała ją, iż w przypadku gdy w świadectwie pracy będzie zapis, iż stosunek pracy rozwiązał się na podstawie art. 27 Karty Nauczyciela, to powódka będzie miała problem ze znalezieniem pracy oraz co do tego, że pismo o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron było jej podyktowane przez dyrektor pozwanego. Zeznania powódki w tym zakresie pozostają gołosłowne, nie są poparte żadnymi dowodami, a opis stanu faktycznego co do tych faktów przedstawiony zgodnie przez przesłuchanych w sprawie świadków oraz dyrektor pozwanego jest zupełnie inny. Zatem zeznań powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc - co do tych faktów, sąd nie obdarzył wiarą.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Na wstępie należy podnieść, że zgodnie z art. 27 ust 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2021r. poz. 1762) rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony następuje za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, ale też zgodnie z ust 3 tegoż przepisu, stosuje się przepisy min. art. 23 ust. 4 pkt 1 Karty Nauczyciela, który to przepis przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.
Porozumienie stron co do rozwiązania stosunku pracy polega na wymianie zgodnych oświadczeń woli w rozumieniu art. 60 kc w zw. z art. 300 kp obu stron stosunku pracy w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy łączącego strony. Oświadczenie woli oznacza sytuację, w której konkretna osoba wyraża swoją wolę w celu wywołania określonych skutków prawnych, czyli następstw działań zmieniających stan prawny. Zgodnie z art.61§1 kc w zw. z art. 300kp, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy do niej doszło w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Zgodnie zaś ze zd.2 §1 art.61 kc w zw. z art.300 kp, odwołanie oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest, że to dyrektor pozwanego Przedszkola A. K. (1) była inicjatorem rozwiązania umowy o pracę łączącej strony, gdyż uznała ona, że nie chce, aby powódka była dalej pracownikiem tego Przedszkola, jako że utraciła ona zaufanie do powódki wobec jej dużej absencji chorobowej, co dezorganizowało pracę przedszkola oraz utrudniało podejmowanie działań wobec uczniów wymagających tych działań, niewykonywania lub nienależytego wykonywania przez nią powierzonych obowiązków, mimo wielokrotnych rozmów na ten temat, niewłaściwej współpracy powódki z nauczycielami, z rodzicami oraz z dyrektorami placówek oświatowych, w których powódka uzupełniała etat. Dyrektor więc, po powrocie powódki ze zwolnienia lekarskiego, przygotowała w dniu 19 lipca 2021r. pismo zawierające jej jednostronne oświadczenie woli o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę za wypowiedzeniem i poza sporem jest, że podczas rozmowy z powódką w dniu 19 lipca 2021r. dyrektor zapoznała powódkę z tym oświadczeniem woli, bo najpierw je odczytała, a następnie wręczyła powódce do samodzielnego przeczytania. Bezspornym też jest, że to dyrektor pozwanego, po zapoznaniu powódki z treścią swojego jednostronnego oświadczenia woli, poinformowała ją, że istnieje inny sposób rozwiązania umowy o pracę tj.za porozumieniem stron. Bezspornym też jest, że powódka wtedy w dniu 19 lipca 2021r. poinformowała dyrektor, że chce aby do rozwiązania stosunku pracy doszło za porozumieniem stron i własnoręcznie sporządziła pismo zawierające jej prośbę o rozwiązanie stosunku pracy z dniem 19 lipca 2021r., a dyrektor pozwanego wyraziła na to zgodę.
Zatem w dniu 19 lipca 2021r. ok. godz. 11.30 strony stosunku pracy złożyły na piśmie wobec siebie zgodne oświadczenia woli o rozwiązaniu z dniem 19 lipca 2021r. stosunku pracy łączącego strony za porozumieniem stron. Jednakże powódka już tego dnia po powrocie do domu stwierdziła, że nie chciała jednak rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron i już tego dnia poinformowała o tym telefonicznie dyrektor pozwanego Przedszkola i sporządziła pismo, w którym prosiła o wycofanie jej prośby o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron złożonej w dniu 19 lipca 2021r., a wniosek swój uzasadniała tym, że przedmiotowa prośba została jej podyktowana wbrew jej woli przez dyrektor pozwanego, złożona pod jej naciskiem z argumentacją, że w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę będzie miała trudności ze znalezieniem pracy w swoim zawodzie. Zgodnie ze zd.2 §1 art.61 kc, odwołanie oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Zatem aby powódka mogła skutecznie odwołać złożone przez siebie oświadczenie woli konieczna była zgoda dyrektor pozwanego, która jednak w piśmie z dnia 21 lipca uznała brak podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku powódki i „wycofania prośby o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron”, albowiem złożony przez powódkę wniosek został zaakceptowany i doszło do definitywnego rozwiązania stosunku pracy łączącego strony. Zatem dyrektor pozwanego nie wyraziła zgody na odwołanie oświadczenia woli powódki o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron.
Oświadczenie woli może być dotknięte wadą, czyli rozbieżnością jaka zaistniała pomiędzy treścią oświadczenia a rzeczywistym zamiarem składającego oświadczenie i przepisy kodeksu cywilnego przewidują rodzaje wad oświadczenia woli - art. 82–87 kc. Wśród okoliczności, jakie wpływają na wady oświadczeń, kc wyróżnia brak świadomości i swobody w powzięciu decyzji, pozorność, błąd, podstęp oraz groźbę. Pracownik może uchylić się od skutków prawnych wynikających ze złożonego oświadczenia woli, jeśli było ono dotknięte wadą ( np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 w sprawie I PKN 156/01).
Pismo powódki z dnia 19 lipca 2021r. skierowane do dyrektor pozwanego, z którym ta zapoznała się w dniu 20 lipca, wprawdzie nie zawiera wprost oświadczenia powódki o uchyleniu się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli z dnia 19 lipca jako złożonego - pod wpływem np. błędu czy innej wady, ale jak wynika z jego treści, powódka wskazuje, że jej prośba o rozwiązanie stosunku pracy z dnia 19 lipca została jej podyktowana, wbrew jej woli, przez dyrektor pozwanego, złożona została pod naciskiem dyrektor z argumentacją, że w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę będzie miała trudności ze znalezieniem pracy w swoim zawodzie. Zatem można powiedzieć, że powódka wskazuje na wadę oświadczenia woli w postaci błędu. Zresztą w uzasadnieniu swojego pozwu, jak i w trakcie składania przez siebie zeznań w trybie art. 299 kpc powódka wskazuje, że pisząc pismo o rozwiązanie stosunku pracy działała pod wpływem błędu, który polegał na tym, że informacje przekazane jej przez dyrektor pozwanego o tym, że nie znajdzie pracy w swoim zawodzie w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę oraz że rozwiązanie umowy o prace za porozumieniem stron będzie dla niej lepsze były nieprawdziwe, a nadto sposób rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron został jej narzucony, podyktowano jej wniosek i nie pozostawiono jej wyboru, a nadto po powrocie do domu pozyskała wiedzę, że podawane przyczyny wypowiedzenia , w tym długotrwałe zwolnienie lekarskie, nie jest uzasadnieniem wypowiedzenia.
Zgodnie z art. 84§1 kc w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. W myśl §2 art. 84 kc można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Błędem jest więc niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, przy uwzględnieniu, że gdyby składający oświadczenie woli znał treść rzeczywistą, nie złożyłby takiego oświadczenia. O istotności błędu, przesądzać muszą kryteria obiektywne, odnoszone do oceny rozsądnego człowieka, który znając prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści, a jej podstawą powinien być całokształt okoliczności, w tym również rozważenie interesów stron stosunku prawnego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2012r., V CSK 25/12, LEX nr 1293974).
Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że powódka mogła podczas rozmowy z dyrektor pozwanego Przedszkola odbywającej się w dniu 19 lipca 2021r. ok. godz. 11.00 -11.30 w sposób logiczny i świadomy podjąć decyzję, czy chce, aby stosunek pracy łączący strony rozwiązał się nie za wypowiedzeniem, tylko za porozumieniem stron. W ocenie sądu, przedmiotowe oświadczenie woli powódki wyrażone przez nią poprzez własnoręczne sporządzenie na piśmie prośby do dyrektor pozwanego Przedszkola o rozwiązaniu stosunku pracy za porozumieniem stron nie zostało złożone przez nią wobec dyrektora pozwanego Zespołu pod wpływem błędu, a tym samym nie doszło do skutecznego uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych tego oświadczenia woli – zgodnie z treścią art. 84 kc w zw. z art. 300 kp. Jak już wyżej podniesiono, błąd polega na fałszywym, mylnym wyobrażeniu o otaczającej rzeczywistości. W tym znaczeniu błąd oznacza pewną zaszłość psychiczną i wyraża się w mylnym wyobrażeniu o rzeczywistym stanie sprawy (o prawdziwym stanie rzeczy) lub w ogóle brakiem takiego wyobrażenia. O błędzie można mówić więc wówczas, gdy zachodzi niezgodność między rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości podmiotu. Można tylko powoływać się na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści.
Oczywiście prawdopodobnym jest, że powódka mogła tego dnia czuć się zaskoczona tym, że zaraz po powrocie ze zwolnienia lekarskiego dyrektor składa wobec niej oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn wskazanych w treści wypowiedzenia, choć jak zgodnie zeznali przesłuchani w sprawie świadkowie oraz dyrektor pozwanego, powódka spokojnie przyjęła decyzję dyrektor o rozwiązaniu z nią stosunku pracy z przyczyn tam wskazanych; wręcz wszyscy zgodnie zeznali, iż ze spokojnej reakcji powódki wywnioskowali, iż decyzja dyrektor, aby powódka przestała być pracownikiem Przedszkola, była dla niej ulgą. Zaproponowanie zaś powódce przez dyrektor innego sposobu rozwiązanie stosunku pracy było tylko przedstawieniem przez dyrektor informacji, że taki sposób rozwiązania stosunku pracy także jest możliwy. Poza sporem jest, że dyrektor, na pytanie zresztą powódki, poinformowała ją, że taki sposób rozwiązania stosunku pracy jest dla powódki korzystniejszy z uwagi na wpis w świadectwie pracy, ale to znowu była tylko informacja, która powódka mogła swobodnie zweryfikować, bo jak zeznali przesłuchani w sprawie świadkowie oraz dyrektor pozwanego, powódka nie była przekonywana do podjęcia konkretnej decyzji, miała czas na podjęcie właściwej dla siebie decyzji. Natomiast z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków nie wynika iżby - wbrew twierdzeniom powódki, dyrektor poinformowała powódkę podczas tej rozmowy, że jeżeli w świadectwie pracy znajdzie się zapis, iż stosunek pracy rozwiązał się na podstawie art. 27 Karty Nauczyciela, to powódka nie znajdzie nigdzie pracy w zawodzie. Powódka zaś, po krótkim namyśle- jak zgodnie zeznali świadkowie i dyrektor pozwanego, bez zadawania pytań, bez prośby o czas do namysłu, poinformowała dyrektor, że chce rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron. Jak już wyżej podniesiono, powódka miała świadomość, że pracodawca ma wolę rozwiązania z nią stosunku pracy albo za wypowiedzeniem albo za porozumieniem stron, tak więc wiedziała, że bez względu na to jaką decyzję podejmie, to do rozwiązania stosunku pracy dojdzie. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności ze zgodnych zeznań przesłuchanych w sprawie świadków: I. K., S. J. i D. M. wynika, iż ani dyrektor ani też nikt inny w żaden sposób nie wymuszał na powódce, aby sporządziła ona pismo rozwiązujące umowę o pracę za porozumieniem stron, nikt też nie dyktował powódce treści tego pisma, a powódka je sporządziła korzystając z przykładowego wzoru znalezionego przez dyrektor pozwanego w internecie. Także jak zeznali w/w świadkowie, dyrektor pozwanego nie nakazała powódce, aby dokonała ona wyboru formy rozwiązania stosunku pracy podczas tego spotkania, co mogło wywołać u powódki działanie pod pewną presją; wręcz przeciwnie dyrektor dała powódce pełną swobodę, aby sama zdecydowała, czy woli aby stosunek pracy rozwiązał się za wypowiedzeniem, czy za porozumieniem stron. Powódka nie poprosiła o czas do namysłu, o możliwość skontaktowania się z kimkolwiek np. telefonicznie, aby uzyskać poradę prawną, jakie rozwiązanie stosunku pracy jest dla niej korzystne, a decyzję w tym zakresie podjęła samodzielnie. W ocenie sądu, celem dyrektor pozwanego nie było dążenie do wymuszenia na powódce zgody na sporządzenie przez nią pisma o rozwiązaniu umowy o pracę na mocy porozumienia stron, bo przecież dyrektor nie miała w tym zakresie żadnego celu, jako że już podjęła decyzję o rozwiązaniu z powódka stosunku pracy, co wyraźnie wyartykułowała wtedy, a tym samym nie zależało jej na tym, aby powódka wybrała rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Dyrektor pozwanego Przedszkola była zdeterminowana, aby rozwiązać z powódką stosunek pracy z przyczyn wskazanych przez nią, ale absolutnie nie można przyjąć, że fałszywie, używając podstępu, zaprezentowała powódce niezgodny z prawdą obraz rzeczywistości. Powódka miała wiedzę z jakich przyczyn Dyrektor podjęła decyzję o zakończeniu trwania stosunku pracy, bowiem przedstawiła to powódce zarówno w piśmie wypowiadającym stosunek pracy jak i ustnie. Ocena zaś, czy takie zachowanie powódki mogło być przyczyną rozwiązania z nią stosunku pracy za wypowiedzeniem byłoby przedmiotem dociekań sądu, gdyby powódka nie sporządziła prośby o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, tylko zdecydowała, aby do rozwiązania stosunku pracy doszło wobec złożonego jej oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy za wypowiedzeniem, od którego służy odwołanie do sądu, o czym też powódka miała wiedzę, bo to wynikało z treści pisma wypowiadającego jej stosunek pracy. Powódka jest osobą wykształconą, z racji wieku - 36 lat (akta osobowe), także już z pewnym bagażem doświadczeń życiowych, która już wcześniej pracowała u innego pracodawcy, a więc z pewnością była w stanie samodzielnie ocenić sytuację zaistniałą w dniu 19 lipca 2021r. podczas rozmowy z dyrektor i zdecydować jakie rozwiązanie jest dla niej korzystne albo poprosić o możliwość skontaktowania się z kimkolwiek w celu uzyskania porady. Tymczasem powódka wtedy samodzielnie, swobodnie, bez żadnych nacisków ze strony Dyrektor pozwanego zdecydowała jakie rozwiązanie dla siebie wybrać i własnoręcznie, bez dyktowania jej czegokolwiek, sporządziła pismo zawierające jej oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z dniem 19.07.2021r. za porozumieniem stron. Stwierdzić należy że w tym momencie taka była jej swobodna wola. Wola człowieka zaś to dyspozycja człowieka do świadomego i celowego regulowania swego postępowania, do podejmowania decyzji i wysiłków w celu realizacji zamierzonych działań, zachowań, postaw, a zaniechania innych. Powódka jako dorosły, świadomy człowiek wyartykułowała wtedy swoją wolę rozwiązania stosunku pracy łączącego ja z pozwanym Przedszkolem i złożyła oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z dniem 19.07.2021r. za porozumieniem stron.
Reasumując więc, zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, iż w chwili składania przez powódkę oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy na mocy porozumienia stron, miała ona możliwość świadomego i swobodnego podjęcia takiej decyzji, a więc nie było przeszkód, aby powódka realnie i logicznie oceniła sytuację w której się znalazła i podjęła właściwą decyzję. Powódka nie może obecnie bronić się, że podjęła niekorzystną dla siebie decyzję, bo jak wskazuje zebrany w sprawie materiał dowodowy, powódka podjęła decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy w sposób samodzielny i był to jej wybór, a nikt w żaden sposób nie wpływał na podjęcie przez nią decyzji. Nie można też powiedzieć, iżby powódka przedmiotowe oświadczenie woli złożyła, bo została ona wprowadzona przez dyrektora w błąd. Zatem biorąc pod uwagę te wszystkie okoliczności oraz ocenę rozsądnego człowieka, którą należy stosować jako obiektywną miarę, sąd przyjął, że oświadczenie woli powódki z dnia 19 lipca 2021r. o rozwiązaniu stosunku pracy za porozumieniem stron nie były wadliwe, a powódka nie znajdowała się w błędzie.
Zatem stwierdzić należy, że do rozwiązania stosunku pracy łączącego strony doszło na mocy zgodnego dwustronnego oświadczenia woli co do rozwiązania stosunku pracy łączącego strony z dniem 19 lipca 2021r. Wobec tego żądanie powódki ustalenia, że jest ona zatrudniona w Miejskim Przedszkolu nr (...) w P. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 1.09.2016r. nie jest uzasadnione, zaś jej żądanie zasądzenia na jej rzecz kwoty 2426 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania w gotowości do pracy tj. za okres od 20.07.2021r. do 15.08.2021r. pozbawione jest podstaw prawnych.
Powódka złożyła do sądu żądanie zasądzenia na jej rzecz od pozwanego Zespołu kwoty 8400 zł tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, nie podając podstawy prawnej swojego żądania, a jedynie twierdząc, że mając na uwadze trzymiesięczny okres wypowiedzenia stosunku pracy, to uzasadnionym jest roszczenie o odszkodowanie w takiej wysokości. Tymczasem do rozwiązania stosunku pracy łączącego strony doszło wobec złożenia przez strony stosunku pracy zgodnych oświadczeń woli o rozwiązaniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony za porozumieniem stron. Kodeks pracy w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron nie przewiduje ani możliwości odwołania do sądu pracy, ani roszczeń, jakie z tego tytułu przysługują pracownikowi na wzór tych roszczeń, które zostały przewidziane w przypadku innych sposobów rozwiązania umowy o pracę. Możliwość przywrócenia do pracy, czy zasądzenia odszkodowania kodeks pracy przewiduje tylko w przypadku, gdy dojdzie do nieuzasadnionego czy niezgodnego z prawem wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę bądź rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Powódka w piśmie z dnia 19 lipca złożyła prośbę o wycofanie swojego oświadczenia woli o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, które jak wyżej podniesiono, można uznać iż jest to oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli z dnia 19 lipca 2021r. złożonego, jak wskazywała, pod wpływem błędu. Należy wskazać, że oświadczenie woli złożone pod wpływem błędu jest nieważne od początku tj. od chwili jego złożenia. Uchylenie się więc od skutków prawnych oświadczenia woli jest równoznaczne z niezłożeniem oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. Zatem w sytuacji, gdy oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy nie zostało złożone, to należy domniemywać, że stosunek pracy istnieje. Instytucja przewidziana w art. 84 § 1 i 2 kc nie służy do modyfikacji wadliwej czynności prawnej, lecz ma na celu jej unicestwienie. W konsekwencji strony nadal łączy stosunek pracy, a tym samym odpadła podstawa prawna do świadczeń związanych z jego ustaniem. W związku z powyższym pracownik taki powinien wystąpić do sądu z żądaniem o ustalenie istnienia stosunku pracy na podstawie art. 189 kpc. ( np. wyrok Sądu Najwyższego z 19 marca 2002 r. I PKN 156/01, Wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2006 r., II PK 337/05). Zatem brak było podstaw prawnych do żądania przez powódkę zasądzenia na jej rzecz odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu pracy.
Powództwo zatem podlega oddaleniu w całości.
O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102k.p.c., który to przepis ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest to rozwiązanie szczególne, nie podlegające wykładni rozszerzającej, wymagające do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd, przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu, zaliczyć można nie tylko te związane z samym przebiegiem postępowania, ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Powódka decydując się na dochodzenie swoich praw na drodze sądowej w stosunku do pozwanego przedszkola mogła być subiektywnie przekonana o zasadności swoich roszczeń i obciążanie jej kosztami procesu stanowiłoby dla niej znaczną dolegliwość.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Puławach
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Magdalena Gałkowska
Data wytworzenia informacji: