Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Puławach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Puławach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Teresa Czajewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Magdalena Grzęda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2024 r. w P.

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko T. S.

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

I.  ustanawia z dniem 1 października 2022 roku rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami A. S. (1), urodzoną (...) w P., PESEL (...), a T. S., urodzonym (...) w D., PESEL (...), wynikającą z zawarcia w dniu 30 grudnia 2000 roku w W. związku małżeńskiego, dla którego akt małżeństwa sporządzono w Urzędzie Stanu Cywilnego w W. – oznaczenie aktu 0614102/00/AM/ (...);

II.  zasądza pod pozwanego T. S. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 937 zł (dziewięćset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

Sygn. akt III RC 341/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 października 2023 roku powódka A. S. (1) wniosła o ustanowienie pomiędzy powódką a pozwanym T. S. rozdzielności majątkowej małżeńskiej, w miejsce ustawowej wspólności majątkowej, powstałej w związku z zawarciem w dniu 30 grudnia 2000 roku związku małżeńskiego, wpisanego do Księgi Małżeństw Urzędu Stanu Cywilnego w W. za numerem aktu małżeństwa: 0614102/00/AM/ (...), z datą wsteczną, tj. z dniem 1 października 2022 roku.

(pozew – k. 4-6)

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 listopada 2023 roku pozwany T. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wydania wyroku.

(odpowiedź na pozew – k. 30-32)

Na rozprawie w dniu 6 czerwca 2024 roku pełnomocnik powódki popierał powództwo, wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm prawem przepisanych. Pełnomocnik pozwanego nie uznawał powództwa, wnosił o jego oddalenie, ewentualnie ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wydania wyroku, wnosił o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

(protokół – k. 66)

Na rozprawie w dniu 5 września 2024 roku pełnomocnik powódki popierał powództwo. Pełnomocnik pozwanego podtrzymywał dotychczasowe stanowisko.

(protokół – k. 82 i k. 84v)

Sąd Rejonowy ustalił następujące fakty, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy:

Powódka A. S. (1) i pozwany T. S. w dniu 30 grudnia 2000 roku zawarli związek małżeński przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w W.. Ze związku małżeńskiego stron pochodzi dwoje małoletnich dzieci: M. S. (urodzony (...)) i A. S. (2) (urodzony (...)) oraz dorosły syn J. S. (urodzony (...)).

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 8)

Po ślubie strony zamieszkały w rodzinnym domu powódki. Dom ten jest własnością A. S. (1), otrzymywała go ona od swoich rodziców w drodze darowizny. Z czasem małżonkowie podjęli decyzję o rozbudowie i wyremontowaniu domu - przy pomocy wspólnie zaciągniętego kredytu na kwotę 200 000 zł. Początkowo strony tworzyły udany związek. Relacje stron zaczęły ulegać stopniowemu pogorszeniu po narodzinach dzieci. Zaczęło dochodzić do pierwszych konfliktów i nieporozumień, a także awantur. W domu stron kilkukrotnie odbywały się interwencje policji. W lipcu 2020 roku po raz pierwszy została wszczęta procedura Niebieskiej Karty. Kolejna interwencja policji miała miejsce 31 lipca 2022 roku, wówczas wobec pozwanego została wszczęta kolejny raz procedura Niebieskiej Karty. W dniu 30 września 2022 roku miała miejsce ostatnia interwencja funkcjonariuszy policji, w dniu 1 października 2022 roku został wobec pozwanego zastosowany nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego z powódką lokalu oraz zakaz przebywania w tym lokalu i zbliżania się do niego oraz do jego bezpośredniego otoczenia na odległość mniejszą niż 100 metrów.

Przed Sądem Rejonowym w Puławach I Wydziałem Cywilnym pod sygn. akt I Ns 578/22 toczy się postępowanie z wniosku A. S. (1) z udziałem T. S. o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zamieszkiwanego mieszkania i jego najbliższego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Postanowieniem z dnia 14 października 2022 roku wydanym w w.w. sprawie Sąd zabezpieczył roszczenie w ten sposób, że zakazał T. S. przebywania w lokalu mieszkalnym położonym pod adresem (...), (...)-(...) W. i zbliżania się do tego lokalu mieszkalnego i jego bezpośredniego otoczenia, na odległość mniejszą niż 100 metrów, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie. (dowód: odpis postanowienia z 14.10.2022 r. w sprawie I Ns 578/22 – k. 11)

Przeciwko pozwanemu prowadzone jest również postępowanie karne przed Sądem Rejonowym w Puławach II Wydział Karny pod sygn. akt II K 329/23, o czyn z art. 207 § 1 k.k.

Aktualnie pomiędzy stronami toczy się również sprawa o rozwód przed Sądem Okręgowym w Lublinie III Wydział Cywilny Rodzinny pod sygn. akt III C 2004/22.

Strony w okresie wspólnego zamieszkiwania miały wspólne konto, na które wpływało ich wynagrodzenie za pracę. W związku z zaciągnięciem kredytu w Banku Spółdzielczym powódka musiała założyć konto w tym banku i na to konto wpływało jej wynagrodzenie za pracę, z którego bank automatycznie potrącał ratę kredytu, następnie pozostała po spłacie raty kredytu kwota wynagrodzenia powódki przelewana była na wspólny rachunek. Pozwany posiadał upoważnienie do konta powódki w Banku Spółdzielczym.

Odnośnie spłaty wspólnie zaciągniętego przez strony kredytu ustalenia stron były takie, że powódka ze swojego wynagrodzenia za pracę spłacała raty kredytu, a pozwany ze swojego wynagrodzenia za pracę ponosił inne wydatki związane z utrzymaniem rodziny.

W sierpniu 2022 roku wspólny rachunek stron został przekształcony na rachunek indywidualny powódki, pozwany zaś założył oddzielny rachunek. Od tego czasy strony posiadały wyłącznie odrębne rachunki bankowe.

(dowód: pełnomocnictwo – k. 80, wniosek o przekształcenie rachunku – k. 12, umowa rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego – k. 13)

Od dnia opuszczenia przez pozwanego domu, w którym zamieszkiwał z rodziną, tj. od dnia 1 października 2022 roku, strony nie utrzymują ze sobą żadnego kontaktu, jedyne ich spotkania mają miejsce podczas kontaktów realizowanych przez T. S. z jego młodszym synem, zgodnie z postanowieniem sądu wydanym w trybie zabezpieczenia w toku sprawy o rozwód. W czasie jednak tych kontaktów strony nie rozmawiają ze sobą, T. S. nie odpowiada nawet na „dzień dobry”.

Pozwany po opuszczeniu domu zaprzestał również partycypowania w kosztach utrzymania rodziny, zarówno w zakresie kosztów utrzymania małoletnich dzieci stron, jak i kosztów opłat licznikowych oraz kosztów wspólnie zaciągniętego kredytu. Powódka samodzielnie ponosiła te koszty. Sąd Okręgowy w Lublinie w sprawie o rozwód, sygn. akt III C 2004/22, postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2023 roku udzielił zabezpieczenia roszczeń powódki o zaspokojenie potrzeb rodziny, zobowiązując pozwanego do łożenia kwoty 2 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia 21 września 2022 roku, do czasu prawomocnego zakończenia postepowania w sprawie. Pozwany nie płaci zasądzonej kwoty dobrowolnie, prowadzona jest egzekucja komornicza.

(dowód: zeznania powódki – k. 66v-67)

Powódka nie inicjuje rozmów z pozwanym, obawia się go. W maju 2023 roku, pozwany poprzez swojego pełnomocnika poprosił powódkę, żeby wstrzymała egzekucję alimentów, obiecując, że wszystko spłaci, w czerwcu natomiast 2023 roku napisał do powódki wiadomość sms, że chce ustalenia między stronami rozdzielności majątkowej. Powódka umówiła wówczas notariusza, o czym poinformowała męża, ale pozwany odpisał, że nie pasuje mu termin i później już nie kontaktował się z powódką w tej sprawie. Strony nie prowadziły żadnych konsultacji w zakresie podziału majątku wspólnego, nie było też żadnych uzgodnień odnośnie sposobu dalszego spłacania wspólnego kredytu.

Co najmniej od 1 października 2022 roku pomiędzy stronami ostatecznie ustała jakakolwiek więź gospodarcza. Strony od tego czasu nie porozumiewają się już w kwestiach finansowych, nie podejmują żadnych wspólnych decyzji majątkowych, nie konsultują ich, ani nie dokonują wspólnych inwestycji. Powódka nie ma ponadto żadnej wiedzy o zobowiązaniach finansowych zaciąganych przez pozwanego. Strony, poza sporadycznymi spotkaniami pozwanego z małoletnim A. S. (2) i rozprawami w sprawach toczących się między stronami, w których pozwany uczestniczy w głównej mierze online, nie widują się, nie rozmawiają ze sobą telefonicznie, ani osobiście.

Strony nie posiadają zaległości podatkowych, nie figurują w ewidencji KRUS. Pozwany nie ma zgłoszonej działalności gospodarczej oraz brak jest informacji o zaległościach składkowych pozwanego. Odnośnie powódki brak jest informacji o prowadzonej egzekucji z tytułu nieopłacenia składek jako płatnik składek.

(dowody: pismo Naczelnika US w P. – k. 50, pismo z KRUS – k. 52, pisma z ZUS dot. stron – k. 53 i k. 55)

Powyższy stan faktyczny Sądu ustalił w oparciu o powołane wyżej dokumenty lub kopie dokumentów, jak również w oparciu o zeznania stron postępowania: powódki A. S. (1) (k. 66v-67, k. 84) i pozwanego T. S. (k. 68, k. 84v) oraz w oparciu o zeznania świadków: A. K. (k. 82v), A. M. (k. 83) i T. B. (k. 83v), w zakresie, w jakim potwierdzają oni, że strony od dnia 1 października 2022 roku nie utrzymują ze sobą żadnych kontaktów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z dyspozycją art. 52 § 1 i 2 k.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Należy podkreślić, że ważnym powodem w rozumieniu art. 52 § 1 nie jest każda postać (przejaw) separacji faktycznej małżonków, lecz tylko taka, która uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym i zarazem stwarza zagrożenie ich interesów majątkowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2000 r. II CKN 1070/98, Prok. I PR. 2000, Nr 4, s. 30)

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31.01.2003 r., IV CKN 1710/00 podkreślił, że separacja małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stwarza z reguły zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że separacja fatyczna stron, w jakiej pozostają bezspornie od dnia 1 października 2022 roku, uniemożliwia im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Strony od dnia 1 października 2022 roku nie rozmawiają ze sobą, co potwierdzili wszyscy przesłuchani w sprawie świadkowie, a co również przyznały same strony, w tym pozwany, który wyjaśnił, że żona nie odbiera od niego telefonów i taki właśnie mają kontakt (k. 68). Powódka kontaktuje się z pozwanym tylko na drodze sądowej oraz sporadycznie na gruncie wykonywanych przez pozwanego kontaktów z małoletnim synem. Powódka nie chce, aby pozwany kontaktował się z nią w jakikolwiek sposób, z uwagi na jego wcześniejsze postępowanie, obawia się go. Twierdzenia powódki w tym zakresie są jak najbardziej wiarygodne, zarówno w kontekście okoliczności opuszczenia przez niego wspólnie zajmowanego domu (w asyście policji, po wydaniu nakazu opuszczenia wspólnie zajmowanego z powódką lokalu oraz zakaz przebywania w tym lokalu i zbliżania się do niego oraz do jego bezpośredniego otoczenia na odległość mniejszą niż 100 metrów, utrzymanego następnie i przedłużonego postanowieniem z dnia 14 października 2022 roku, wydanym przez Sąd w sprawie I Ns 578/22), jak również w kontekście toczącej się jednocześnie sprawy karnej, w której pozwany oskarżony został o przestępstwo znęcania.

W tych okolicznościach nie sposób mówić o jakimkolwiek porozumieniu stron w zarządzie majątkiem wspólnym. Jak przyznały obie strony, od dnia 1 października 2022 roku nie podejmowały żadnych wspólnych decyzji finansowych, nie zaciągały żadnych wspólnych zobowiązań, nie konsultowały i nie dokonywały żadnych czynności dotyczących majątku wspólnego, co wynika z braku jakiegokolwiek kontaktu pomiędzy nimi.

Nie sposób przyjąć, jak podniesiono w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, by pozwany „w momencie wyprowadzenia się” miał ustalać z powódką sposób dalszego spłacania wspólnie zaciągniętego przez strony kredytu, mając na uwadze okoliczności opuszczenia przez niego w dniu 1 października 2022 roku mieszkania w asyście policji, i by to „porozumienie” świadczyć miało o możliwości dalszego wspólnego i zgodnego zarządu majątkiem wspólnym stron.

Odnosząc się natomiast do kwestii uzgodnień pomiędzy stornami odnośnie spłaty wspólnie zaciągniętego kredytu, w okresie, gdy strony wspólnie jeszcze zamieszkiwały, należy podkreślić, że obie strony procesu zgodnie przyznały, że zgodnie z ich wzajemnymi ustaleniami powódka ze swojego wynagrodzenia za prace spłacała raty kredytu, a z pensji pozwanego ponoszone były pozostałe wydatki związane z utrzymaniem rodziny.

Tym samym należy więc uznać, że z majątku wspólnego (w skład którego wchodzą wynagrodzenia za pracę obojga małżonków) spłacane były zarówno raty kredytu, jak i ponoszone były koszty utrzymania małoletnich dzieci stron oraz inne wydatki związane z utrzymaniem rodziny (w tym opłaty licznikowe, czy koszty utrzymania samochodów). Słusznie więc przyjmowała powódka, że taki podział obowiązków nie zmieniał faktu, że rodzina pozostawała wspólnotą gospodarczą i wszelkie koszty jej utrzymania, jak i koszty spłaty wspólnie zaciągniętego kredyty, ponoszone były wspólnie. Po dniu zaś 1 października 2022 roku pozwany zaprzestał partycypowania w powyższych kosztach (jak zeznała powódka, nie poczuwał się do tego), co zmusiło ją do złożenia wniosku o zabezpieczenie potrzeb rodziny w toku trwającej sprawy o rozwód. Fakt, że pozwany zaprzestał partycypować w tych kosztach nie może oznaczać, że w dalszym ciągu aktualnym było uprzednie porozumienie, w ramach którego powódka płaciła raty kredytu, skoro z wynagrodzenia pozwanego nie były już opłacane pozostałe wydatki rodziny.

Sąd oczywiście zdaje sobie sprawę, że wspólny kredyt zaciągnięty został na remont mieszkania, który stanowi majątek osobisty powódki, wszelkie jednak kalkulacje odnośnie możliwości ewentualnego rozliczenia pomiędzy stronami nakładów czynionych z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków, nie mogą być brane pod uwagę przez Sąd orzekający w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej, w której to sprawie Sąd bada jedynie, czy zachodzą przesłanki ustanowienia tej rozdzielności, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Kwestia natomiast wzajemnych rozliczeń małżonków może być przedmiotem rozpoznania w sprawie o podział majątku wspólnego stron.

W niniejszej sprawie natomiast nie ulega wątpliwości, że separacja faktyczna stron trwająca nieprzerwanie od dnia 1 października 2022 roku uniemożliwiała i nadal uniemożliwia im zarząd majątkiem wspólnym.

Co najmniej od 1 października 2022 roku – tj. od dnia w którym pozwany opuścił wspólnie zajmowany z powódką lokal, między stronami nie ma więzi gospodarczej, nie jest możliwe i nie ma współdziałania stron w jakimkolwiek zakresie, w tym w zakresie zarządu majątkiem wspólnym. Ponadto żadna ze stron procesu nie jest informowana i nie ma wiedzy o rozporządzeniach finansowych i majątkowych drugiego z małżonków – stanowi to zagrożenie interesów majątkowych tak powódki, jak i pozwanego T. S.. W niniejszej sprawie obie strony przyznały, że od czasu rozstania zaciągały zobowiązania finansowe u członków rodziny lub znajomych, czyniąc to bez ustalenia powyższego z drugim z małżonków.

Powyższe ustalone przez Sąd okoliczności – faktyczna separacja małżonków, prowadzenie odrębnych gospodarstw domowych, wreszcie brak porozumienia i współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym istniejący co najmniej od dnia 1 października 2022 roku, uzasadniały przyjęcie tej daty jako określającej moment, od kiedy istniały ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 i § 2 kro.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt I wyroku, ustanowił z dniem 1 października 2022 roku rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami A. S. (1), a T. S., wynikającą z zawarcia przez nich związku małżeńskiego w dniu 30 grudnia 2000 roku.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd miał na uwadze treść art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Art. 98 § 3 k.p.c. stanowi zaś, że do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie adwokata, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd zasądził od pozwanego T. S. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 937 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu (na którą składają się: 200 zł tytułem opłaty od pozwu uiszczonej w znaku opłaty sądowej – k. 7, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – k.65, oraz 720 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej, którego wysokość ustalono na podstawie § 4 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz.U. 2015 poz. 1800 z późn. zm.).