Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Puławach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Puławach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Teresa Czajewska

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2024 r. w Puławach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. M. (1)

przeciwko A. M. (2)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza pod powoda A. M. (1) na rzecz pozwanej A. M. (2) kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt III RC 67/24

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 marca 2024 roku powód A. M. (1) wniósł o uchylenie alimentów w kwocie po 350 złotych miesięcznie, zasądzonych od powoda A. M. (1) na rzecz pozwanej A. M. (2) wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 12 lipca 2021 r. w sprawie o sygn. akt III C 251/21, począwszy od dnia wniesienia pozwu. (pozew- k. 5-9)

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 kwietnia 2024 roku pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm prawem przepisanych. (odpowiedź na pozew- k. 145-146)

Na rozprawie w dniu 12 września 2024 roku pełnomocnik powoda popierał powództwo. Pełnomocnik pozwanej powództwa nie uznał, wniósł o jego oddalenie. (protokół- k. 185-186)

W piśmie procesowym z dnia 25 października 2024 roku pełnomocnik powoda wnosił, jak w pozwie. (pismo- k. 216-217)

W piśmie procesowym z dnia 12 listopada 2024 roku pełnomocnik pozwanej wnosił, jak w odpowiedzi na pozew. (pismo- k. 219-220)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 12 lipca 2021 roku, w sprawie III C 251/21, rozwiązał związek małżeński A. M. (1) i A. M. (2) oraz zasądził od powoda A. M. (1) na rzecz pozwanej A. M. (2) alimenty w kwocie po 350 zł miesięcznie, poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku, płatne z góry, do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w terminie płatności którejkolwiek z rat. (wyrok– k. 25 akt S.O. w L. sygn. akt III C 251/21)

W dacie ustalania obowiązku alimentacyjnego powód A. M. (1) miał 64 lata, pracował, z pozamałżeńskiego związku miał córkę J., na którą płacił alimenty. Pozwana A. M. (2) miała wówczas niespełna 66 lat i pozostawała na emeryturze.

Strony jeszcze przed orzeczeniem rozwodu mieszkały oddzielnie, ponieważ powód już w 2018 roku pozostawił rodzinę i wyprowadził się do swojej ówczesnej partnerki. A. M. (1) w trakcie trwania małżeństwa zaciągnął liczne zobowiązania finansowe (kredyty i pożyczki), o zaciągnięciu których pozwana A. M. (2) nie wiedziała. Z uwagi na powyższe w dniu 7 lutego 2019 roku strony zawarły przed notariuszem umowę majątkową małżeńską, którą wyłączyły istniejący pomiędzy nimi ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej oraz ustanowiły rozdzielność majątkową małżeńską (odpis aktu notarialnego- umowy majątkowej małżeńskiej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej- k. 193-195).

Ponadto w dniu 8 maja 2020 roku A. M. (1), za zgodą A. M. (2), darował jej z ich majątku wspólnego, lokal mieszkalny, położny w P. przy ul. (...), z prawami związanymi z jego własnością, postanawiając, że lokal ten stanowić będzie przedmiot jej majątku osobistego ( odpis aktu notarialnego - umowy darowizny - k. 196-200)

W pozwie o rozwód złożonym w dniu 4 lutego 2021 roku A. M. (1) wnosił o rozwiązanie małżeństwa powoda A. M. (1) i pozwanej A. M. (2) przez orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie oraz o zasądzenie od powoda A. M. (1) na rzecz pozwanej A. M. (2) alimentów w wysokości po 300 zł miesięcznie. W odpowiedzi na pozew pozwana wyraziła zgodę na rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie stron oraz wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej alimentów wysokości po 350 zł miesięcznie. Na rozprawie w dniu 12 lipca 2021 r. powód popierał powództwo, wniósł o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie i uznał orzeczenie co do alimentów w kwocie po 350 zł. (dowód:- protokół- k.24 akt S.O. w L. sygn. akt III C 251/21, odpis aktu urodzenia- k. 63, wyjaśnienia i zeznania powoda A. M. (1)- k. 185-186, wyjaśnienia i zeznania pozwanej A. M. (2)- k. 185-186)

Aktualnie A. M. (1) utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego, którego wysokość w grudniu 2023 roku wynosiła 6.794,22 zł, natomiast w kwietniu 2024 roku wynosiła 7.581,94 zł. Ponadto powód podejmuje dodatkowe zatrudnienie, z którego osiąga dochód w wysokości około 2000 zł miesięcznie. Jak wynika z zeznania podatkowego PIT-37 za rok 2022 łączna wysokość przychodów powoda podlegających opodatkowaniu wynosiła 109.176,22 zł, natomiast wysokość przychodów zwolnionych od podatku wynosiła 85.528 zł. W roku 2021 łączna wysokość uzyskanych przez powoda przychodów wyniosła 93.889,36.

A. M. (1) nadal spłaca pożyczki i kredyty, przy czym część z nich została przez powoda zaciągnięta jeszcze przed rozwodem, natomiast część została zaciągnięta już po rozwodzie. Powód spłaca aktualnie kredyt zaciągnięty w lipcu 2023 roku w S. Bank - rata wynosi 1.077,92 zł miesięcznie, w (...) przy czym wysokość raty w styczniu 2024 roku wynosiła 361,73 zł, a także kredyt zaciągnięty 18 lutego 2019 roku w A. Bank, którego rata wynosi 2.708,97 zł oraz kredyt zaciągnięty w 2020 roku w (...) Agricole – gdzie rata wynosi 668,82 zł. Ponadto w 2023 roku powód zaciągnął kredyt w MBank, którego rata wynosi 1.627,71 zł.

A. M. (1) spłaca również dwie karty kredytowe w łącznej wysokości ok. 380- 480 zł miesięcznie, a także ponosi opłaty za media, tj. 125 zł za TV- i 100 zł za telefon. Powód mieszka ze swoją partnerką, partycypuje tylko w części kosztów utrzymania mieszkania, w 2023 roku był razem ze swoją partnerką na zagranicznych wakacjach. A. M. (1) ma problemy zdrowotne, w związku z którymi ponosi koszty leczenia, jest pod stałą kontrolą lekarza POZ, endokrynologa, urologa i ortopedy. (dowody: wydruk z ZUS- k. 14, szczegóły operacji- k. 18-23, k.25-27, 29-31, k.35-37, k.64-74, zestawienie wymagalnych wpłat- k. 24, harmonogram spłat pożyczki- k. 28, harmonogram- k. 32-34, PIT-37 za rok 2022- k.38-42, PIT-37 za rok 2021- k.43-49, umowy zlecenia- k. 50-60, harmonogram- k. 61-62, zdjęcia- k. 150, zaświadczenie z ZUS- k. 208, dokumentacja medyczna- k. 209-212, pismo procesowe- k. 216-217, wyjaśnienia i zeznania powoda A. M. (1)- k. 185-186)

A. M. (2) utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego, którego wysokość od 1 marca 2023 roku wynosiła 3.276,08 zł. Pozwana ma liczne problemy zdrowotne, z powodu których jest leczona w poradni rodzinnej, hepatologicznej, reumatologicznej, ortopedycznej i neurologicznej. Łączne koszty leczenia pozwanej kształtują się na poziomie ok. 500 zł - 600 zł miesięcznie. A. M. (2) ponosi koszty opłat, w tym czynsz – ok. 280 zł miesięcznie, energia elektryczna- ok. 160 - 180 zł za 2 m-ce, gaz - ok. 35 zł za 2 m-ce oraz (...) ok. 226 zł, telefon- ok. 70 zł -100 zł, Internet- 55 zł, TV- 50 zł, składka na ubezpieczenie - 62,78 zł miesięcznie. (dowód: decyzja ZUS- k. 148, k. zaświadczenie lekarskie- k. 149, wydruk płatności- k. 151-175, pismo 219-221, wyjaśnienia i zeznania pozwanej A. M. (2)- k. 185-186))

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dokumenty lub kopie dokumentów znajdujące się w aktach niniejszej sprawy, a także w aktach Sądu Okręgowego w Lublinie sygn. akt III C 251/21 oraz w oparciu o zeznania stron postępowania.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W myśl § 3. w.w. artykułu obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Natomiast zgodnie z normą art. 61 k.r.io. z zastrzeżeniem przepisu artykułu poprzedzającego do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.

W myśl art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie "stosunków" w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przez przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu, zgodnie z art. 133 i 135 k.r.o. Zmiana zatem "stosunków" tak pojmowanych jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 roku, sygn. akt II Co 9/74, Lex nr 7560).

Zgodnie z art. 144 ¹ k.rio. zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy podnieść, iż w ocenie Sądu po stronie powodowej nie zaszła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda A. M. (1) wobec pozwanej A. M. (2), ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 12 lipca 2021 roku, w sprawie o sygn. akt III C 251/21, jak również brak podstaw do przyjęcia, że obowiązek ten pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Należy wskazać, że już w dacie ustalania obowiązku alimentacyjnego powód miał liczne zobowiązania finansowe z tytułu samodzielnie zaciągniętych kredytów i pożyczek. Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie zobowiązania te zaciągnięte zostały przez powoda bez wiedzy i zgody jego ówczesnej żony, pozwanej A. M. (2). Co więcej, powód już w 2018 roku wyprowadził się od żony do swojej ówczesnej partnerki, a zatem A. M. (2) nie miała wówczas żadnego wpływu na decyzje finansowe podejmowane przez powoda, a nawet nie mogła mieć wiedzy o zaciąganych przez niego w tym czasie zobowiązaniach - w tym między innymi o kredycie, zaciągniętym w A. Bank w lutym 2019 roku oraz kredycie, zaciągniętym w (...) Agricole w roku 2020.

Jak wyjaśniła pozwana, gdy powód odszedł od niej w 2018 roku, powiedział jej o zaciągniętych przez siebie uprzednio zobowiązaniach i sam zaproponował, że „bierze długi na siebie”, „pisał, że wie, że to on zrobił wszystkie długi, ale tak wyszło”, dodatkowo zaproponował, że „przepisze” na nią mieszkanie, żeby tylko nie składała pozwu o rozwód z orzeczeniem o jego winie. A. M. (1) potwierdził, że żona zażądała rozdzielności, bo nie chciała być obarczona jego długami, przyznał, że zobowiązał się, że sam spłaci te długi (zeznania stron – k. 185-186). W konsekwencji strony w dniu 7 lutego 2019 roku zawarły przed notariuszem umowę majątkową małżeńską, którą wyłączyły istniejący pomiędzy nimi ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej oraz ustanowiły rozdzielność majątkową małżeńską. Tym samym wszelkie zobowiązania zaciągnięte przez powoda po tym dniu, są zobowiązaniami, za które wyłącznie powód ponosi odpowiedzialność i które w żaden sposób nie mogą obciążać pozwanej. Należy w tym miejscu podkreślić, że zobowiązania, na które powołuje się powód w treści uzasadnienia swojego pozwu, które obrazować mają jego trudną sytuację materialną i uzasadniać uchylenie ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, zaciągnięte zostały po tej dacie. Tym samym należy uznać, że wskazane decyzje powoda dotyczące zaciągania przez niego kolejnych zobowiązań, obciążają jego samego i nie mogą mieć żadnego wpływu na ocenę zasadności dalszego trwania jego obowiązku alimentacyjnego w stosunku do jego byłej żony. Powyższe dotyczy również kredytów zaciągniętych przez powoda w 2023 roku, a zatem już po orzeczeniu rozwodu.

Należy podnieść, że zaciąganie przez powoda kolejnych kredytów, a przez to pogorszenie jego sytuacji materialnej, z całą pewnością nie może zostać uznane za zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 k.r.o., uzasadniającą uchylenie obciążającego go obowiązku alimentacyjnego.

Na marginesie jedynie należy wskazać, że powód składając pozew o rozwód, domagając się rozwiązania małżeństwa powoda i pozwanej przez orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie, sam wnosił o zasądzenie od niego na rzecz pozwanej A. M. (2) alimentów w wysokości po 300 zł miesięcznie, na rozprawie zaś w dniu 12 lipca 2021 r. wyraził zgodę na propozycję pozwanej i uznał orzeczenie co do alimentów w kwocie po 350 zł. Tym samym kwota alimentów, która została zasądzona w wyroku rozwodowym, została zaakceptowana przez obie strony, które miały pełną świadomość ówczesnej sytuacji finansowej i majątkowej powoda, w tym ciążących na nim zobowiązań.

W tej sytuacji niezrozumiałym jest powoływanie się przez powoda na to, że kwota alimentów jest dla niego zbyt wysoka, tym bardziej w porównaniu do wysokości rat zaciągniętych przez powoda kredytów. Podobnie niezrozumiałym jest powoływanie się obecnie przez powoda na okoliczność, że został pozbawiony dachu nad głową, bowiem żona wymeldowała go ze wspólnego mieszkania, skoro sam zdecydował o przekazaniu na jej rzecz swojego udziału w tym mieszkaniu w drodze umowy darowizny, zawartej w dniu 8 maja 2020 roku. Jak wynika natomiast z wyjaśnień stron, była to forma swoistej rekompensaty ze strony powoda za sytuację, która doprowadziła do rozpadu małżeństwa stron i jednocześnie swoistego zadośćuczynienia za to, że pozwana zgodziła się na orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie powoda.

Należy podkreślić, że powód miał pełną świadomość podejmowanych przez niego decyzji finansowych i godził się na zawarte z pozwaną umowy, co potwierdził również w swoich zeznaniach złożonych na rozprawie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że powód zaciągając kolejne zobowiązania finansowe miał pełną świadomość ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej i powinien uwzględniać tę okoliczność przy zawieraniu kolejnych umów kredytowych.

Końcowo należy również podnieść, że powód miał i w dalszym ciągu ma znaczne możliwości finansowe - jego miesięczny dochód kształtuje się na poziomie około 9.600 zł netto. Jest to kwota praktycznie trzykrotnie większa niż świadczenie emerytalne pozwanej, które od 1 marca 2023 roku wynosiło 3.276,08 zł. Trudno zatem przyjąć, w świetle powyższych okoliczności, że utrzymanie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej miałoby być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Należy również wskazać, że powód mieszka z partnerką i partycypuje tylko w części kosztów utrzymania mieszkania, ponadto w 2023 roku był razem z partnerką na zagranicznych wakacjach. Odnośnie natomiast stanu zdrowia powoda, należy podkreślić, że pozwana również cierpi na różnego rodzaju schorzenia, w związku z czym również ponosi koszty związane z ich leczeniem.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo o uchylenie alimentów, zasądzonych od powoda A. M. (1) na rzecz pozwanej A. M. (2), wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 12 lipca 2021 r. w sprawie III C 251/21.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu znajduje swoją podstawę w art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).W myśl § 1 ¹ w.w. artykułu od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, przy czym o obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu. Natomiast zgodnie z § 3 w.w. artykułu do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W oparciu o powyższe Sąd zasądził od powoda A. M. (1), którego powództwo zostało oddalone, na rzecz pozwanej A. M. (2) kwotę 900 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, z uwagi na fakt, iż pozwana była reprezentowana w sprawie przez pełnomocnika będącego adwokatem, którego wysokość wynagrodzenia w kwocie 900 zł ustalona została zgodnie z § 2 pkt 3, § 15 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.).